“Bir Balıkmışım Bacakları Olan” Sergisi (Arter)’de!

Arter'de düzenlenen ''Bir Balıkmışım Bacakları Olan'' sergisi Eda Berkmen küratörlüğünde

2 Mart- 27 Ağustos 2023 tarihleri arasında ziyaret edilebilir.

Eva Koťátková'nın eserleri, normatif kurumların bireylerin bedenlerini, hareketlerini, zihinlerini ve kimliklerini şekillendirme biçimlerine odaklanır. Sanatçı sergisinde okullar, hapishaneler ve psikiyatri kurumları gibi imgeleri sıkça kullanarak, mevcut sistem içinde başkaldırıya müsait açıklıkları keşfetmek için denetleme ve kısıtlama araçlarını, yöntemlerini ve yapılarını gözler önüne serer. Koťátková, çizim, kolaj, fotoğraf, video, performans ve heykel gibi çeşitli mecralarda ürettiği eserlerde yerleşik tahakküm sistemlerini tersyüz ederek yaratıcı ifadeye, empatiye ve hayal gücüne alan açan güvenli alanlar oluşturur.

Eva Koťátková'nın kişisel sergisi "Bir Balıkmışım Bacakları Olan"da, bireylerin toplumsal yapılar içerisinde üstlendikleri rollerin ve bu rollerin sisteme dayalı gerekçelerinin yanı sıra sanat eserlerinin sunumunu mümkün kılan kurumsal çerçeveleri inceler. Sergi, dokunma, hareket etme ve hayal etme yoluyla keşfedilmek üzere bedenin bütününe hitap eden bir ortam olarak tasarlanmıştır. Sanatçı Koťátková, bağlantı kurma ve paylaşmanın farklı yollarını bulma çabasıyla ziyaretçileri yaratıcı işbirlikçiler olarak konumlandırır. Desenler, heykeller ve anlatılar gibi ayrı ayrı yapıtlar, bu sürece ev sahipliği yaparak destek sağlar ve ilham verir.

Eva Koťátková'nın kendi ifadesiyle, ''Bir Balıkmışım Bacakları Olan'' sergisi bir ''kolektif beden'' gibi parçalardan bir araya gelir. Sergi, bazı unsurların sanatçının önceki sergilerinden uyarlandığı ve diğer unsurların da bu sergiye özel olarak üretildiği bir yapıya sahiptir.

Sanatçı, fotoğraf, video, çizim, kolaj, performans ve heykel gibi farklı araçlardan yararlanarak oluşturduğu yapıtlarında, yerleşik tahakküm sistemlerini tersyüz ederek yaratıcı ifadeye, empatiye ve hayal gücüne olanak tanıyan güvenli alanlar oluşturmayı hedefliyor.

Arter'in giriş kat galerisinde bulunan bu sergi, normatif tanımlamaların ve kimliklerin ötesinde, kolektif organizmalar oluşturmanın, birbirimiz ile ilişki ve bağ urmanın, yalıtılmış adalardan ziyade ağlar içerisinde hareket etmenin ve sesini yeterince duyuramayanların hikayelerini dinlemenin önemini vurgulamaktadır.

Eva Koťátková, kızı Anna’dan esinlenerek Battaniyeler, Canavarlar, Anna ve Dünya (Saldırgan Bir Dünya İçin Masa Altında Nasıl Hazırlanılır) başlıklı projesi kapsamında bu eseri üretmiştir. Sanatçı, sergiye eşlik etmesi için yazılan metinde eserin yaratım sürecini şu sözlerle betimlemiştir: [Anna] battaniyelerden perdeler ve bölmeler yapar, diğer insanların uyandırdığı tehdit ve istenmeyen bakışlar karşısında buraya sığınır. Koruyucu bir sisin içindeymişçesine battaniyelerin arasından etrafına bakar… İmkân olduğunda, masanın altında veya yerde vakit geçirir. Bizim görüş açımızın dışındaki bu bölgede beden âdeta göreceli bir özgürlük içinde hareket edebilmektedir…

Koťátková, kızı Anna’nın oluşturduğu bu koruyucu bölgeyi bizi de dâhil edecek şekilde genişletir. Etrafımızı kafeslerle ve canavarlarla çevreleyerek izleyiciyi de birer suç ortağına ve müttefike dönüştürür.

Atık kumaşlardan dikilmiş bez bebeklerden oluşan Farklılıklar Sınıfı, bir avluda vakit geçiren bir grup genci ya da okul çocuğunu anımsatmaktadır. Giyimleri birbirlerine benzemesine rağmen figürlerin her biri kendi karakterini gösteren uzantılara ve tasarımlara sahiptir. Kırmızı ceketli çocuğun ceketinden yerlere kadar uzanan beyaz ipler, bir başkasının sırtında ise bir iguananınki gibi uzanan geniş ve dikenli bir ibik vardır; bir diğerinin göğsüne ise kırmızı şeritlerden bir kafes işlenmiştir. Farklılıklar Sınıfı'nın üyelerine, insani olmayan nitelikler atfedilen bu motifler, korkuların, geçmiş travmaların ya da kötülüklerden korunmak adına geliştirilen doğaüstü güçlerin işaretleri olarak yorumlanmasının yanı sıra çocukların bireyselliklerini vurgular ve ortak görüntülerinin altında yatan gizli anlatılara dikkat çekerler.

EVA KOŤÁTKOVÁ KİMDİR?

Eva Koťátková (d. 1982, Prag), Prag Güzel Sanatlar Akademisi gerçekleştirdiği yüksek lisans eğitimi sonrası aynı şehirdeki Sanat, Mimarlık ve Tasarım Akademisi’nde doktorasını tamamladı. Prag doğumlu Çek sanatçı Koťátková çocukluk dönemi, gençliği ve eğitim hayatı boyunca Sovyet rejiminin zorluklarını yaşantısında hissetmiş birisidir. Gölgesinde yaşadığı baskıcı rejimin etkilerini, sık sık kafes figürünü kullanarak gösteren sanatçı eserlerinin çoğunda bu durumu güçlü bir biçimde hissetiriyor. Sanatçılar, teorisyenler ve aktivistlerden oluşan grubun işbirliklerine alan açan Anksiyete Enstitüsü adlı platformun kurucularından olan Koťátková, çalışmalarında kurumların normlardan çeşitli gerekçeler ile uzaklaşmış bireyler üzerinde kurdukları tahakküm biçimlerini, ayrımcılığı, manipülasyonu ve denetimi ele almaktadır. Farklı mecraları ele alarak oluşturduğu eserlerinde, bireylerin ve toplumun daha özgür, eşitlikçi ve sağduyulu yollarla var olmasını, iletişim kurmasını ve paylaşmasını mümkün kılacak modeller arar. Sanatçının sıklıkla çocukları katılıma teşvik ettiği pratiği, ötekileştirilmiş anlatılara ve duygulara odaklanır.

Sanatçı: Eva Koťátková

Küratör: Eda Berkmen

Yer: Arter, Galeri 0, Beyoğlu/İstanbul