Ağırlık ve ölçü sanatı
Pera Müzesi Suna ve İnan Vakfı Ağırlık ve Ölçü Sanatı koleksiyon sergisi, Pera Müzesi’nin birinci katında sanatseverler ve tarih meraklılarına kapılarını açıyor.
MÖ 2. binyıl Mezopotamya’dan Anadolu’ya uzanan ticaret yollarıyla, Antik uygarlıklar Mezopotamya’nın bereketli topraklarında yetişen tohumlardan yola çıkarak ağırlık birimlerinin temelini atarken, ölçmeye dair gözlemleriyle uygarlıklarının gelişimine ortam hazırlamıştır.
Romalıların MÖ 1.yüzyılda icat ettiği el kantarı (statera) görece daha ağır malların tartılmasında kullanılan tek kollu bir terazi türüydü.
Roma libra'sı dönemsel olarak değişmesine karşın 327.45 gr olarak kabul edilir. Geç Antik Çağ'da Libra 324 gr'dır.
Bizans toplumunda da adil veya doğru tartma güçlü bir ahlaki anlam taşırdı ve ruhların tartılmasını akıllara getirirdi. Antik Mısır'da ölülerin günahları terazide tartılırken, Antik Yunan ve Roma kültürlerinde ise teraziler, adaletin simgesi tanrı ve tanrıçaların tasvirlerinde vazgeçilmez unsurlardı. Ölçmenin ve tartmanın hassasiyetine dair merak devam ettikçe mitler de tanrıların dünyasından fanilerinkine yönelmiş, doğruluk ve adalet gibi kavramlar terazi kefelerinin dengesiyle bağdaştırılmıştı.
Hz.İsa'nın ikinci gelişini ve Sarı Yargı'yı temsil eden kompozisyon, İncil'de tarif edildiği üzere ölülerin yaşarken sergiledikleri eylemlere göre yargılanacakları inancından yola çıkar.
Bizans'ta, İmparotor figürünün merkezinde yer aldığı dünyevi mahkeme semavi mahkemenin bir yansıması olarak görülüyor, Dünyevi adalet de semavi adalete karşılık geliyordu. Son yargı kompozisyonlarında denge terazisinin odağa alınması, adil ve doğru tartmanın Tanrı'nın bir emri olduğunu hatırlatırdı.
Soldan sağa okunan çivi yazısı metinde, İlabrat-bani, tanınmış bir tüccar aileden gelen Amur-İli'ye, bir ticaret bölgesine teslim edilen tekstiller hakkında bilgi vermesinin yanı sıra giysiye ihtiyacı olduğunu ve ona seyahat için tavsiye verebileceğini de yazar.
yan tarafta gördüğümüz görsel Astrogolus (Aşık Kemiği) biçimli bronz ağırlık seti olarak tanımlanmaktadır.
Doğu Karadeniz/Ege Roma imparotorluk Dönemi
Ağırlıkların üzerinde ölçü değerlerini ve ağırlıkları üreten mercileri gösteren gümüş yazılar bulunur.
En eski terazi örnekleri antik Mısır'a dayanır. Mısırlılar terazide sadece malları değil aynı zamanda insanların günahlarını da tartarlardı. Onlara göre kalp insan bilgeliğinin kaynağı, duygular ve hafızanın merkeziydi. kalbin tartılması töreninde ölen kişinin kalbi, düzeni ve hakikati temsil eden tanrıça Maat'ın tüyüne karşı tartılırdı. kalp ölen kişinin vicdanını, tüy ise adaleti temsil ederdi. Eğer kalp tüye göre hafif gelirse veya aynı ağırlıktaysa ölen kişinin sonraki hayata geçmesine izin verilirdi. Kalp tüyden daha ağırsa terazinin yanında bekleyen timsah başlı ve aslan gövdeli canavar Ammit kalbi yerdi.
Sergiyi eğlenceli kılan unsurlardan biri de Tarih Tartısı
Tartı üzerine çıkarak çağlar boyunca hangi ağırlıklara denk geldiğinizi görebiliyorsunuz.
Diğer görselleri inceleyelim:
